Jak lepić z gliny – jaką glinę wybrać

Glina jest to inaczej mułek o bardzo charakterystycznych parametrach. To w rzeczywistości bardzo drobno ilasta skała osadowa.  Głównie składa się z minerałów ilastych, oraz drobnego kwarcu i skaleni.

Jej występowanie w ziemi jest bardzo powszechnie. Glinkę także można rozpoznać po kolorze, który zazwyczaj przypomina pomarańcz lub ciemno żółty. Można spotkać ją także czerwoną, szarą, szarozieloną lub brunatną. Jej kolor jest głównie uzależniony od rodzaju utlenienia, zawartych w niej tlenków żelaza i manganów.

Glina jest wykorzystywana, praktycznie od początku istnienia człowieka na ziemi. Początkowo do barwienia skóry, rysowania między innymi z niej obrazów skalnych. Następnie w późniejszej cywilizacji, do tworzenia z niej cegieł, budowy pieców glinianych. Następnie do ceramiki. Obecnie jest wykorzystywana bardzo szeroko, zarówno w celach budowalnych, jak i użytkowych (przykładem mogą być choćby donice gliniane, kamionki itp). Również jest popularna w sztuce i rękodzielnictwie.

Dlaczego glina jest uniwersalna

Uniwersalność glina zawdzięcza swojej strukturze. Jest to budulec bardzo elastyczny, a zarazem niezwykle trwały. Glina nie tylko daje się łatwo modelować do dowolnego kształtu. Także po odpowiedniej obróbce, jest niezwykle trwała. Posiada ogromną wytrzymałość na skrajnie wysokie temperatury. Jest także niezwykle wytrzymała i twarda, po wypaleniu termicznym. Dlatego ma tak powszechne zastosowanie, także w dzisiejszych czasach.

Jaką wybrać glinę do szerokich celów rękodzielniczych

Bardzo ważne jest to, aby wybrać glinę odpowiednią do własnych celów. Tutaj szczególnie chodzi o jej spoistość, oraz odpowiedni skład. Nie każdy typ gliny nadaje się do wytwarzania rękodzieła lub rzeczy ogólnie użytkowych. Wynika to z jej cech fizycznych, a te z zawartości w niej proporcji składników.

Dobra glina jest zawsze ciężka  i spoista, nie widać w niej ziarenek piachu i kruszywa. Powinna być gładka jak mąka po roztarciu lub rozrobieniu z wodą. Po dodaniu wody, jest bardzo lepka i plastyczna. Czyli nadająca się do formowania. Należy wybierać taką bez ziaren pisaku i okruchów, oraz jak najbardziej gładką i gęstą, a zarazem ciężką.

Glina w stanie kopalnym, jest zawsze zbita w bryły. Najczęściej jej pokład jest lity, na niemal całości złoża. Można ją wydobywać spod ziemi, jak i z skarp lub usypisk. Glina wysokiej jakości w Polskim klimacie, raczej nie występuje głębiej niż 6 metrów i płycej niż 15 cm. Warto wiedzieć, że ma zapach dość charakterystyczny. Przypominający coś innego niż błoto lub typową ziemię. Może on przypominać powonieniem bardziej wapno lub cement. Zapachu trudno opisać, jest on zawsze inny niż typowej ziemi z wodą.

Jej występowanie jest powszechne. Można na nią trafić dosłownie wszędzie. Jednakże nie w każdym miejscu, jest wysokiej jakości. Dlatego warto wypróbować jej spoistość oraz lepkość. Szczególnie przed wykorzystaniem jej do własnych celów. Najprostszą metodą sprawdzenia jej jakości, jest próba gładkości, klejenia się oraz znacznego ciężaru. Wiele osób rozpozna ją także po odpowiednim ubarwieniu.

Jak lepić i formować glinę

Samo lepienie i formowanie gliny, jest tradycją mającą kilkadziesiąt tysięcy lat. Stosowali glinę w wyrobach już pierwsi Egipcjanie. Szczególnie do produkcji naczyń, ozdób i budowy domów w tym samych cegieł. Lepienie z gliny jest bardzo proste, ale bardzo duże znaczenie ma jakość samej gliny. Gdy jest dobrej jakości, gęsta i gładka można naprawdę w łatwy sposób ulepić z niej prawie wszystko.

Przygotowanie do lepienie i formowania gliny zaczynamy od jej utarcia na proszek. Można też ją rozrobić w wiaderku z wodą. Ważne abyśmy finalnie osiągnęli jej gładką konsystencję o plastycznej strukturze. Następnie dolewamy tyle wody, aby miała średnią gęstość. To znaczy, aby była dość stabilna ale i lekko się poddawała formowaniu pod naszymi palcami. Wyroby tworzymy na jakimś podstawku czy kawałku deski, z reguły na stole – aby praca była wygoda.

Wiele osób stosuje obrotowe podstawy do formowania gliny. Dzięki temu łatwiej jest wytwarzać z niej naczynia i inne elementy o kształcie kolistym.

Na początek warto się dobrze zastanowić co chcemy z niej zrobić. Innymi metodami wytwarza się naczynia, ozdoby lub ogólnie rzeczy użytkowe. Gdy glina jest już rozrobiona, nanosimy ją na podstawek – tworząc kształty, tego co mamy zamiar budować.

Palce i dłonie podczas próby lepienie powinny być zawsze wilgotne. Inaczej glina będzie do nich przywierać zbyt mocno. Wtedy zacznie deformować, to co z niej budujemy. Na początku zawsze nadajemy kształt, który chcemy ulepić. Następnie delikatnie wyrównujemy palcami lub innym narzędziem powierzchnię całej formy.

Glina im mocniej jest rozrobiona w wodzie, tym jest bardziej plastyczna. Jednak nie można przesadzić, aby nie stała się za miękka – nie trzymająca formy. Wodę należy to odpowiednio dozować. Do lepienia w glinie, bardzo przydatny okazuje się nóż i tego typu narzędzia. Samemu musimy określić, jaki typ narzędzi się przyda – podczas formowania kształtów.

Różnymi narzędziami, możemy zaznaczać wyraźne kontury tego co chcemy zrobić. Glina stara, czyli rozrobiona wcześniej, może być lekko przyschnięta. Wtedy łączymy z nią nową warstwę świeżej w prosty sposób, rozwadniamy warstwę na styku starej i łączymy je placami, nacierając jedną na drugą.

Utrwalanie gliny i wypalanie

Glinę można utrwalić na kilka sposobów. Najbardziej znanym sposobem, jest jej wypalanie. Jednakże nie jest to jedyny sposób. Można ją także wysuszyć a następnie pomalować farbą akrylową lub plakatową i zalakierować. Można także do mieszanki gliny dodać kleje wolno wiążące. Najbardziej trwałym sposobem, jest jednak jej wypalenie, wtedy jest najsilniejsza i najtwardsza. Jest także całkowicie odporna na wilgoć, a nawet zmienne warunki atmosferyczne na dworze.

Wypalenie gliny to dość prosta czynność. Możemy przed wypalaniem, użyć zakupionego szkliwa. Dzięki temu powierzchnia będzie gładka i śliska – a nawet zdobiona, zgodnie z kolorami szkliwa. Do wypalania nadaje się piekarnik i piecyki, a nie mikrofalówka. Glina skutecznie się wypala od 200 stopni i więcej. Po wypaleniu jest jeszcze twardsza i praktycznie odporna na wodę. Czas wypalania, jest zależny od wielkości elementu. Powinien trwać tyle, aby w całości została pozbawiana wody. Pamiętajmy: glinę wypala się lekko wilgotną, a nie całkowicie suchą lub mocno wilgotną.

Wypaloną glinę stawiamy do swobodnego wystygnięcia. Po ostygnięciu możemy się cieszyć własnymi wyrobami. Warto dodać, że na początku będziemy mieli trudność w wykonaniu doskonałych prac. Z czasem wszystko będzie wychodzić coraz łatwiej. Wraz z rośnięciem naszego doświadczenia manualnego z tym surowcem. Zapraszamy do pozostałych artykułów w serwisie.