Krzyże przydrożne i kapliczka przy drodze – znaczenie tych miejsc

Krzyże oraz kapliczki a także figurki świetnych bardzo często lokalizowane są przy różnego rodzaju drogach. Szczególnie często można je spotkać na obrzeżach miejscowości lub rozwidleniach dróg. Wszystkie instalacje tego typu mają odniesienia do kultu religijnego – choć same niekoniecznie są i były budowane w celach czysto religijnych.

Początkowo stawiono tego typu elementy dla uczczenia jakiegoś ważnego wydarzenia, istotnego dla pobliskich mieszkańców. Szczególnie budowane je w podzięce ocalonego życia lub otrzymania jakieś łaski. Również istnieją krzyże pokutne – wykonywane w ramach odbywania pokuty za zbrodnie lub przewiny i grzeszne życie.

Bardzo często budowle tego typu były wykonywane dla orientacji geograficznej – można było ich używać jako drogowskazów lub punktów odniesienia. Dlatego stawiano je przede wszystkim przy drogach oraz na rozjazdach różnych dróg. Inne ich funkcje to ograniczniki – pokazywały gdzie kończy się dana osada oraz gdzie tak samo się rozpoczyna.

Czasami mniejsze typy krzyżów tuż przy drodze mogą stanowić symbol tragedii na drodze – przykładowo umiejscowione przed drzewami lub na drzewie na którym doszło do wypadku.

Krzyże i kapliczki przydrożne mogą być wykonane z dowolnego budulca i mieć dowolną formę oraz kształt. Najbardziej typowe są kapliczki betonowe lub kamienne oraz krzyże wykonane z drewna lub stali. Z reguły otacza je jeszcze skrawek ziemi obsadzony kwiatami lub inną roślinnością.

Co ciekawe zwyczaj ten praktycznie nadal nie zanika – powstają nowe instalacje tego typu, głównie w obecnych czasach są to krzyże. Bez wątpienia bardzo często miały one dawniej charakter zabobonny – spodziewanie się w danych czasach ocalenia wsi przed zarazą oraz innymi negatywnymi zdarzeniami – mimo, że raczej nie pomagały w tym.

W Polsce krzyże oraz kapliczki przydrożne można spotkać praktycznie wszędzie – są rejony w których jest ich znacznie większe skoncentrowanie niż gdzie indziej, na przykład w Bieszczadach czy choćby Chojnowskim Parku Narodowym i jego okolicach. Nie mniej jednak, podróżując w ówczesnej Polsce po dowolnych jej rejonach, trudno nie natknąć się na obiekty tego typu. Znajdują się one przy większości wsi i licznych skrzyżowaniach dróg w okolicach wiejskich. Także w okolicy licznych miast jak i samych miastach.

Obecnie nie mają już one swojego pierwotnego charakteru i są stawiane przez ugrupowania kościelne lub przy współpracy z nimi. Nie stanowią już one ani drogowskazów czy wyznaczników granic jakiś miejscowości. Obecnie są to konstrukcje stawiane dla przekazu religijnego oraz zabobonu dla kierowców danego odcinka drogowego.

W Polsce jest tego typu obiektów nawet kilkadziesiąt tysięcy – stanowi to bardzo popularny symbolizm, który możemy spotkać praktycznie wszędzie. Tego typu gęstość rozmieszczenia takich instalacji jest także pewnym światowym ewenementem spotykanym tylko w krajach wschodnich Europy. Niektóre z tych konstrukcji są bardzo oryginalne z wyglądu i stanowią poniekąd małą dodatkową atrakcję w turystyce. Zapraszamy do kolejnych artykułów w serwisie.