Największe ciekawostki o jajkach i kurach

Jajka uważa się za coś normalnego i codziennego. Mało osób jednak wie, że wiążą się z nimi niesamowite ciekawostki. Ilość zaskakujących faktów przy samych pospolitych jajkach jest tak duża, że na pewno zadziwią prawie wszystkich.

Zebrałem w tym temacie kilkadziesiąt najbardziej interesujących ciekawostek. Niektóre z nich mogą zmienić podglądy na jajka ich postrzeganie – a więc czytasz to na własną odpowiedzialność, do czego bardzo mocno zachęcam.

Największe ciekawostki o jajkach – pamiętajcie, że „jajko to jajko” bez znaczenia czy kurze. Głównie będzie jednak odniesienie do tych od kur – w końcu z nimi mamy największą styczność. Jeszcze jedna uwaga przed rozpoczęciem ciekawostek – jeśli w wielu różnych danych źródłowych, były dane rozbieżne – to je uśredniałem. Przykładowo nie ma ujednoliconych danych możliwości przerobowych kury nioski, na rok w znoszeniu jaj. Różne dane wtedy trzeba uśrednić, aby były najbardziej prawdopodobne i wiarygodne.

1. Żółtko jajka jest największą znaną komórką zwierzęcą (zwierzęcą czyli w tym ludzką) – można ją doskonale zobaczyć gołym okiem, bez żadnego mikroskopu bo jest aż tak duża.

2. Największe jaja wśród obecnych zwierząt na lądzie są strusie – mają od 11 do 17 cm długości i ważą od 1,2 do 2 kg. Jedno jajo strusie to tyle co do wielkości jak około 24-30 jaj kurzych. Aby je ugotować na twardo potrzeba około 2 godzin. Skorupka może mieć nawet 3 mm grubości.

3. Najmniejsze jajko należy do koliberka hawańskiego i ma około 6 mm najdłuższego boku.

4. Zdobienie jajek nie ma nic wspólnego w korzeniach z religią katolicką. Takie zwyczaje były praktykowane od bardzo dawna bez związku z Wielkanocą (która została wymyślona znacznie później). Pozostałości pierwszego zdobienia jaj sięgają nawet 60 tysięcy lat wstecz i pochodzą z Afryki. Persji około 3000 lat przed naszą erą – kolorowe jajka były oficjalnym prezentem z okazji pierwszego dnia wiosny.

5. Aby odróżnić świeże jajka od starych należy je zanurzyć w wodzie. Świeższe zawsze toną, a stare pływają – im lepiej pływają tym są starsze. To prawie zawsze się sprawdza. Pamiętaj jednak, aby jajka po takiej kąpieli szybko zjeść – jajka nie lubią wody i szybko potem się psują. Natomiast w sklepie można rozpoznać je po tym, że świeże jest zawsze matowe. Pokrywa je naturalny puder. Natomiast jajko błyszczące jest stare lub było umyte. W Polsce jest zakaz mycia jajek do sprzedaży – więc błyszczące będzie stare.

6. Ubarwienie żółtka jajek o niczym nie świadczy. To jakie jest żółtko w jajkach będzie zależeć od karmy samych kur. Aby było mocno żółte, często dodaje się kurczakom w pożywieniu (paszach) karoten o silnej barwie tego typu. Kolor nie ma jednak związku z większą lub mniejszą wartością żółtka.

7. Kolor skorupki jajka zależy od rasy kury, i nie ma on znaczenia co do jakości. Z reguły także kury białe znoszą białe jajka. Brązowe natomiast znoszą kury o barwie ich piór dominującej brązowej.

8. Aby odróżnić jajko surowe od ugotowanego wystarczy nim zakręcić. Surowe szybko się zatrzyma i będzie kręcić niemrawo, bo ma ciekły środek (a więc nie obraca się całe w środku), ugotowane natomiast będzie się długo i szybko kręcić bo jest ciałem stałym.

9. Gdy zje się dużo jajek – to powstają w jelitach wyjątkowe w smrodzie gazy. Gazy te mają taki aromat, dzięki dużej zawartości siarki w żółtkach. W pierdach znajduje się zapach siarkowodoru (tak samo jak w piekle). Przykład przez duże stężenie siarki w żółtku – po styku go z srebrem, te natychmiast robi się sczerniałe – bo powstanie siarczek srebra.

10. W rzeczywistości skorupa jajka nie jest szczelna i lita – posiada nawet 17 tysięcy porów służących do oddychania. To będzie służyło płodowi jajka. Pory te również doprowadzają do tego, że jajko może przesiąknąć zapachami z miejsca gdzie jest składowane.

11. Nie tylko ptaki składają jajka. Jajka także mogą znosić ryby w postaci ikry, liczne płazy oraz gady w tym pajęczaki i owady a nawet ssaki. Istnieją tylko dwa znane ssaki co również znoszą jajka – kolczatka i dziobak – mieszkają w Australii.

12. Czym dokładnie jest jajko – czytacie to na własną odpowiedzialność. Jest to nic innego jak miesiączkowanie kury. Jak w przypadku ssaków podczas miesiączki powstaje menstruacja, tylko ludzkie kobiety używają na nią tamponów lub podpasek. Tak samo jest u kury – tylko efektem finalnym jest jajo – a nie brudna wkładka po okresie jak u ludzi.

13. Niestety jajka są także jednym z największych alergenów. Są na drugim miejscu zaraz po krowim mleku. Działa to źle na osoby, tylko z uczuleniem pokarmowym na jego składniki.

14. Jeśli za długo gotuje się jajka, to pojawiają się w około żółtka zabarwienia zielone lub niebieskie. Dzieje się to na skutek reakcji chemicznej, powstania siarczku żelaza od przegotowania jaka. Także tracą wtedy dużo na wartościach mineralnych.

15. Kura jest w tanie znieść rocznie ponad 220 jajek. W rożnych statystykach podane są różne wartości od 170 do 340 na rok. Niestety tak duża częstotliwość jest efektem samej brutalności człowieka. Sztucznie modyfikowano kury, aby były tak płodne a dodatkowo celowo i stale zakłóca się ich okres dobowy. W takim celu, aby wymusić większą częstotliwość znoszenia jaj. Tworzenie jajka zajmuje więc około dzień czasu – ale tylko u kur przemysłowych. W naturze bez sztucznego ich popędzenia niosą się one o wiele rzadziej.

16. Woda po gotowaniu jajek możne być wykorzystana jako nawóz. Ma ona w sobie bogactwo minerałów. Tak samo skorupka może być rozdrobniona i wsypana do doniczek – to także czysta forma minerałów, niezbędna dla wzrostu roślin.

17. Kaloryczność standardowych jaj XL wynosi około 70 kalorii. Jednakże pozostałe jego związki nie dopuszczają to szybszego tycia.

18. Wartości odżywcze w jajkach: w białku znajduje się przede wszystkim sód oraz witamina B2. Natomiast żółtko jest znacznie bardziej odżywcze bo posiada żelazo, wapń, fosfor, cynk, siarkę, witaminy z grypy B oraz witaminy A i E. Także są tam przeciwutleniacze. Znajdziemy również w żółtku kwasy jedno i wielonienasycone oraz omega-3.

19. W USA wszystkie jajka sprzedawane w sklepach są myte – bo taki jest wymóg prawny. Natomiast w Anglii oraz Polsce jest zakaz mycia jajek sprzedawanych. Jajka wymyte dużo szybciej się psują i muszą być przechowywane w lodówce.

20. Grubość skorupki jajek jest zależna od genetyki kury, oraz tego czy w jej diecie jest wapń. Jeśli nie będzie go w diecie kuraka, to jajko może mieć prawie skórzastą powłokę. Natomiast jak będzie go dużo – to skorupka będzie twarda i silna.

21. Ile czasu żyje kura – tutaj niestety bardzo zła wiadomość. Kura przemysłowa żyje z reguły rok czasu – to nie wynika z natury, ale biznesu fermiarzy. Kura przez pierwszy rok znosi najwięcej jaj ale po roku staje się znacznie mniej wydajna, a nadal zajmuje miejsce i zjada paszę. Tym samym właściciele kurzych ferm wolą ją zabić, aby jej miejsce zajęła inna młodsza – znosząca więcej jajek. Dlatego najczęstsza praktyka w fermach kurzych to wymordowanie stada kur po roku czasu i zastąpienie ich nowymi. Kury przemysłowe dlatego żyją przeważnie rok czasu. Kura natomiast w naturze żyje około 11 – 14 lat. Dlatego jedzenie kurzych jaj z ferm (dowolnej klasy) – oparte jest zawsze na wspieraniu cierpienia tych zwierząt.

22. Okres przydatności jaj do spożycia – jest on regulowany prawnie i wynosi 28 dni od ich złożenia. Nie oznacza to, że po tym czasie będzie zepsute. To po prostu regulacja prawna, dotycząca czasu ważności sprzedawanych jej w sklepach.

23. Oznaczenie jajek co do grup od 0 do 3. Chodzi tutaj o typ chowu kur. Dla numeru 1 – zamknięty klatkowy, czyli kura nie ma pola ruchu i całe życie siedzi znosząc jajka. Jest to bardzo brutalny i brudny typ chowu. 2 – chów ściółkowy – czyli kury są na fermie zamknięte w dużej sali. 1 – chów z wolnym wybiegiem, kura może opuszczać budynki i wychodzić na dwór. 0 – chów naturalny kur, bez podawania im leków a pożywienie także składa się z elementów ekologicznych.

Niestety biznes dotyczący jajek jest równie brutalny jak mleczny czy mięsny. Opisane tutaj ciekawostki powinny dać do myślenia na temat tych produktów. Niestety prawie każda hodowla lub chów zwierząt przez ludzi prowadzi do cierpienia tych zwierząt i traktowania ich w bestialski przemysłowy sposób. Zapraszam do kolejnych tematów oraz komentarzy.