Skąd się bierze wiatr – jak powstaje pęd powietrza

Wiatr to przesuwanie się mas powietrza na daną odległość w określonej jednostce czasu. W zależności od tego, jak szybko powietrze się przemieszcza z miejsca na miejsce – posiada on różne swoje nazwy. Także występowanie danych wiatrów rozróżnia jego rodzaje – są te występujące tylko w określonych klimatach lub rejonach geograficznych.

Ale co powoduje, że masy powietrza się poruszają. Czyli skąd się bierze wiatr – chodzi tutaj przede wszystkim o różnice ciśnień atmosferycznych. Ciśnienia te znowu jest wypadkową w dużej mierze różnic temperatur.

Wiatr wieje od wyżu (czyli miejsca większego ciśnienia) do niżu, czyli tam gdzie ciśnienie będzie mniejsze. To nazywa się cyrkulacja. Jednak jest to duże uproszczenie schematu – bo wpływ na wiatr i jego powstawanie oraz siłę ma wiele czynników, w tym sąsiadujące układy ciśnienia jak i ukształtowanie terenu oraz sam ruch obrotowy ziemi.

Kluczowe w powstawaniu wiatrów jest to, że ziemia jest okrągła. Słońce więc oświetla różne jej fragmenty w danym czasie. Oświetlone miejsca są cieplejsze i nabierają temperatury a inne bez podgrzewania słońcem chłodniejsze i tracące temperaturę. Dodatkowo planeta ma różne załamania terenu oraz mające gigantyczny wpływ na sam wiatr tafle wodne.

Tam gdzie powietrze ogrzeje się szybciej to zaczyna się unosić ku górze. Powstaje wtedy niż atmosferyczny – powietrze ciepłe wchodzi nad te chłodniejsze, które to znowu zajmuje miejsce byłego ciepłego – zwiększając ciśnienie czyli tworząc wyż (chłodne powietrze jest cięższe).

Modelowo więc wiatr by wiał zawsze z miejsca gdzie jest wyższe ciśnienie do miejsc gdzie jest ciśnienie niższe. Jego siła także modelowo by była uzależniona od różnicy tych ciśnień – im większa tym szybsze płynięcie wiatru. Teoria modelu a praktyka to często niestety inne rozwiązania – gdyż wpływa na wszystko wiele innych czynników, a szczególnie ruch obrotowy ziemi. Ruch obrotowy ziemi prowadzi do częstego kierunku wiatru wzdłuż linii podobnego ciśnienia.

Wiatr to nie tylko podmuchy powietrza. To dzięki niemu płynie woda w rzekach a cały lądowy obszar nie jest pustynią. To wiatr nanosi chmury a tym samym opady deszczu oraz zmiany pogodowe pod względem także temperatur. Pomimo, że sam wiatr też pochodzi o różnic temperatur. Wiatr więc tworzy się z różnic temperatur które tworzą różnice ciśnienia, ale i on sam zmienia również rozkład temperatur.

Zmiana ciśnienia na barometrze będzie oznaczała prawie zawsze zmianę kierunków wiatrów oraz pogody.

Warto wspomnieć, że aby elektrownia wiatrowa była opłacalna – muszą często wiać wiatry co najmniej z prędkością 5 m/s. Dlatego tych obiektów nie stawia się wszędzie – tylko tam, gdzie jest stosunkowo często wietrznie.

Siłę wiatru najlepiej opisuje skala Beauforta – ona określa siłę wiatru, czyli jego prędkość a także jego działanie na rzeczy na lądzie i wodzie. Skali siły wiatru według Beauforta jest 12. Z czego 12 oznacza huragan z prędkością powyżej 32 m/s lub 117 km/h.

Bardzo silne wiatry, które obserwujemy nie rodzą się w pobliskiej okolicy. To jaki wiatr panuje w danym momencie u nas – jest efektem tego co dzisiaj się często setki a bywa, że i tysiące kilometrów dalej. Fronty mas powietrza przemieszczają się po całym świecie i zawsze obejmują duże jednostki geograficzne, znacznie większej niż całe pojedyncze kraje a nawet i kontynenty.

Teraz już wiesz, jak dokładnie powstaje wiatr i dlaczego wieje z różną siłą. Zapraszam do kolejnych tematów oraz komentarzy.