Znaczenie samooceny i jej wpływ na zdrowie psychiczne

Każdy człowiek ma jakieś zdanie na swój własny temat. Żywisz jakieś przekonania związane z sobą samym, swoimi umiejętnościami, talentem, osiągnięciami czy wyglądem. To zupełnie normalne – każdy człowiek ma zdanie o sobie samym. Nie zawsze jednak to zdanie jest właściwe. Samoocena nie jest bowiem czymś obiektywnym.

Jest czymś, co wypływa z głębi Ciebie, dotyczy Ciebie i filtrowane jest przez Twój umysł, emocje, doświadczenia i wzorce, które wyciągnąłeś z wcześniejszych etapów życia. Na szczęście samoocena jest czymś nad czym można pracować.

Samoocena to coś, co buduje się już od pierwszych chwil. Już bardzo małe dziecko słyszy komunikaty na swój temat, odbiera to, co mówią o nim ludzie z jego najbliższego otoczenia. Początkowo samoocena dziecka zależna jest od jego najbliższego otoczenia – o tym, co mówi o nim rodzina, jego najbliższe otoczenie i pierwsze środowisko, w którym się wychowuje. Z biegiem czasu krąg tych osób zaczyna się rozszerzać, a dziecko jest w stanie budować swoją samoocenę w oparciu o szersze kręgi.

Czym jest samoocena?

Samoocena jest Twoim własnym zdaniem na Twój własny temat. Na pewno masz jakieś zdanie o sobie samym. To zdanie nie bierze się znikąd. Nie obudziłeś się pewnego dnia przekonany, że czas zacząć myśleć o sobie w określony sposób. Samoocena, Twoje poczucie własnej wartości, bierze się z wielu różnorodnych czynników – również z Twojej genetyki, ale wpływ na nią mają też wychowanie, środowisko, w którym się obracasz i wszystkie doświadczenia życiowe.

Każde wydarzenie może wpłynąć na Twoją samoocenę w różnorodny sposób. Może pomóc Ci ją wzmocnić lub wręcz przeciwnie – osłabić. Ofiara przemocy domowej czy szkolnej nie będzie miała wysokiej samooceny i nie będzie czuła się wartościowa we własnych oczach. Z kolei dziecko, które wzrastało w poczuciu miłości i bezpieczeństwa, a wszystkie jego potrzeby były zaspokajane, ma bardzo dużą szansę na rozwinięcie zdrowej samooceny.

Samoocena może być zarówno za niska, jak i za wysoka. Oba te skrajne stany nie należą do właściwych i mogą znacząco utrudnić życie.

Jak samoocena wpływa na człowieka?

Samoocena ma wpływ na Twoje życie i w dużej mierze określa to, jak dobrze czujesz się we własnej skórze i jak komfortowo jest Ci w Twoim obecnym życiu. Samoocena może zachęcać Cię do podejmowania starań, by osiągnąć zamierzone cele lub też wręcz odwrotnie – blokować Cię, paraliżować i sprawić, że nie będziesz w stanie działać, bo będziesz przekonany, że nie zasługujesz na zmianę swojego losu.

Osoby o zdrowej samoocenie, o właściwym poczuciu własnej wartości, to ktoś, kto ma największą szansę osiągnąć sukces w życiu. Właściwa samoocena pozwala na to, by rozwijać swoją karierę, kształcić się, występować publicznie, tworzyć i prezentować swoje dzieła szerszej publiczności. Pozwala też rozwijać swoje znajomości, łatwiej nawiązywać kontakty z innymi ludźmi i realizować się na polu tak zawodowym, jak i towarzyskim.

Za niska samoocena może przed tym wszystkim powstrzymywać. Osoby ze zbyt niską samooceną mogą żywić przekonanie, że nie warto się starać, bo i tak im nie wyjdzie. Mogą też być przekonane, że nie zasługują na nic lepszego. Niska samoocena może sprawiać, że dana osoba będzie bardzo źle odnajdywać się w towarzystwie, nie być w stanie nawiązywać kontaktów z innymi i być przekonana, że wszystkie relacje są fałszywe, a ludzie zadają się z nią tylko dlatego, że chcą ją skrzywdzić i wykorzystać.

Zbyt wysoka samoocena z drugiej strony też jest problematyczna i może bardzo źle wpływać na daną osobę. Człowiek ze zbyt wysoką samooceną może być arogancki i przekonany, że stworzony jest do wyższych celów. Może nie odnajdywać się w życiu zawodowym, nie być w stanie pracować grupowo, słuchać poleceń innych.

Ich życie towarzyskie i związki romantyczne też mogą nie być właściwe. Osoby o zbyt wysokiej samoocenie mogą mieć tendencje do traktowania innych ludzi przedmiotowo i wykorzystywania ich do swoich własnych celów – czują się w końcu od nich lepsi, co może się też przekładać na to, by czuć się bezkarnie.

Zbyt niska i zbyt wysoka samoocena to poważne problemy. Może to bowiem bardzo negatywnie odbijać się na psychice i w rezultacie spowodować rozwój wielu zaburzeń psychicznych. Więcej na ten temat możesz znaleźć tutaj: https://psychoterapiacotam.pl/.

Jak pracować nad swoją samooceną?

Samoocena to coś, co rozwija się jeszcze w dzieciństwie. Nie znaczy to jednak, że jest jakiś punkt w życiu, w którym samoocena jest już określona raz na zawsze i już nie może się zmienić. Na szczęście samoocena może zmienić się na każdym etapie życia. A jeśli chcesz, by zmiana ta następowała świadomie, musisz zacząć pracę nad tym.

Czasami najlepszym sposobem w uporaniu się ze swoimi problemami i osiągnięciu zdrowego poziomu samooceny jest wizyta u psychologa lub podjęcie psychoterapii pod okiem doświadczonego psychoterapeuty.

Możesz bowiem nawet nie zdawać sobie sprawy, ze swoich problemów z samooceną i tego, skąd się właściwie biorą. Psycholog to osoba, która może Ci pomóc zrozumieć to, co się z Tobą dzieje i dlaczego. Może też zaproponować wizytę u psychoterapeuty, jeśli uzna, że właśnie to najlepiej Ci pomoże.

Warto podjąć pracę nad sobą i swoją samooceną, by osiągnąć lepsze, pełniejsze i bardziej komfortowe życie.